Wczesna diagnostyka zaburzeń pamięci
Wczesna diagnostyka ma kluczowe znaczenie dla rokowania w przypadku wielu chorób. W chorobie Alzheimera sytuacja jest jednak bardziej skomplikowana. Zasadniczo nie zaleca się przeprowadzania badań diagnostycznych u osób bezobjawowych, ponieważ nie istnieje skuteczne leczenie, które mogłoby zapobiec rozwojowi choroby w przyszłości.
Z drugiej strony wiadomo, że niektóre działania profilaktyczne (ich lista znajduje się poniżej) mogą opóźnić wystąpienie pierwszych objawów. Badania prowadzone w krajach inwestujących w profilaktykę i leczenie chorób cywilizacyjnych (nadciśnienia, cukrzycy, hiperlipidemii, choroby wieńcowej, udarów) wykazały, że mogą one zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób otępiennych. Ponadto opóźnienie wystąpienia objawów o 5 lat mogłoby w dłuższej perspektywie zmniejszyć liczbę chorych nawet o połowę.
Kolejnym argumentem za wczesną diagnostyką jest fakt, że u osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi istnieje stosunkowo duży odsetek przypadków o podłożu odwracalnym. Wnikliwa diagnostyka i odpowiednie leczenie mogą w tych przypadkach przynieść znaczącą poprawę.
Mając na uwadze powyższe aspekty, Wielkopolskie Stowarzyszenie Alzheimerowskie podjęło decyzję o intensyfikacji działań w zakresie wczesnej diagnostyki zaburzeń pamięci. Nasza działalność nie jest finansowana przez NFZ, a badania laboratoryjne i obrazowe wiążą się z dodatkowymi kosztami, dlatego możemy zaoferować:
- bezpłatną konsultację lekarską
- bezpłatne badanie psychologiczne
- indywidualnie dobrany zestaw badań dodatkowych, zależnie od wyników powyższych konsultacji
Badania laboratoryjne
Koszty badań dodatkowych muszą Państwo ponieść we własnym zakresie. Panel niezbędnych badań laboratoryjnych obejmuje:
- morfologię krwi
- parametry wątrobowe (ALT, AST)
- parametry nerkowe (mocznik, kreatynina)
- badania tarczycy (TSH, FT3, FT4)
- elektrolity (Ca2+, Na+, K+)
- poziom witaminy B12, homocysteiny i kwasu metylomalonowego
- poziom glukozy na czczo
- profil lipidowy (cholesterol całkowity, frakcje HDL, LDL, triglicerydy)
Badania należy wykonać przed konsultacją w naszej poradni i zgłosić się do nas z kompletem wyników. W przypadku znacznych odchyleń od norm laboratoryjnych wskazane jest skonsultowanie wyników z lekarzem rodzinnym przed wizytą w naszym ośrodku. Wykonanie tych badań przed konsultacją usprawni diagnostykę, zwłaszcza że w ramach programu możemy zaoferować jedną bezpłatną wizytę.
Kiedy warto zgłosić się
na diagnostykę?
Jeśli zauważają Państwo u siebie postępujące lub swojego bliskiego pogorszenie pamięci, trudności z koncentracją, problemy z doborem słów, zmianę osobowości i nastroju, dezorientację, co do znanych sobie miejsc lub inne problemy, które wpływają na codzienne funkcjonowanie, warto rozważyć konsultację w naszej poradni.
Modyfikowalne czynniki
ryzyka choroby Alzheimera
Brak aktywności fizycznej
Regularna aktywność fizyczna to jeden z najlepszych sposobów na zmniejszenie ryzyka demencji. Jest korzystna dla serca, układu krążenia, wagi i zdrowia psychicznego. Zaleca się, aby dorośli poświęcali 150 minut umiarkowanej aktywności aerobowej lub 75 minut intensywnej aktywności aerobowej tygodniowo.
Otyłość
Szczególnie u osób w średnim wieku otyłość wiąże się ze zwiększonym ryzykiem demencji. Otyłość wiąże się również z innymi chorobami sercowo-naczyniowymi i zazwyczaj można ją leczyć poprzez zmianę stylu życia, taką jak dieta i ćwiczenia.
Izolacja społeczna
Powszechnie wiadomo, że więzi społeczne zmniejszają ryzyko demencji. Kontakt społeczny wzmacnia rezerwę poznawczą i sprzyja korzystnym zachowaniom. Częste kontakty z rodzina i znajomymi, dołączenie do klubu lub innej grupy społecznej mogą redukować ryzyko demencji.
Nieleczone nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze u osób w średnim wieku, zwiększa ryzyko demencji i innych problemów zdrowotnych. Ruch, zdrowy styl życia oraz kontrola farmakologiczna mogą okazać się skuteczne w zapobieganiu rozwoju demencji.
Cukrzyca typu 2
Cukrzyca typu 2 jest wyraźnym czynnikiem ryzyka rozwoju demencji w przyszłości. W ramach prewencji warto zadbać o właściwą dietę i ruch, a także kontrolować stan u osób z już zdiagnozowaną cukrzycą.
Zanieczyszczenie powietrza
Coraz więcej dowodów naukowych wskazuje, że zanieczyszczenie powietrza zwiększa ryzyko demencji.
Hipercholesterolemia
Wysoki poziom cholesterolu LDL (lipoprotein o niskiej gęstości) wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju demencji. W mózgu nadmiar cholesterolu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem udaru mózgu oraz wzrostem stężenia beta-amyloidu i białka tau – dwóch białek powszechnie kojarzonych z niektórymi rodzajami demencji, takimi jak choroba Alzheimera.
Depresja
Nie jest jasne, w jakim stopniu demencja może być spowodowana depresją, a w jakim odwrotnie, i oba przypadki mogą mieć miejsce. W każdym razie ważne jest kontrolowanie i leczenie depresji, ponieważ wiąże się ona ze zwiększoną niepełnosprawnością, chorobami somatycznymi i gorszymi rokowaniami u osób z demencją.
Palenie tytoniu
Palenie nasila stres oksydacyjny w mózgu, znacznie zwiększając ryzyko rozwoju demencji. Zwiększa również ryzyko wystąpienia innych chorób, takich jak cukrzyca typu 2, udar mózgu, nowotwory płuc i inne. Nigdy nie jest za późno – rzucenie palenia w późniejszym wieku również zmniejsza ryzyko demencji.
Nadmierne spożycie alkoholu
Nadużywanie alkoholu i spożywanie ponad 21 jednostek tygodniowo zwiększa ryzyko demencji. Szkodliwe spożycie alkoholu jest przyczyną ponad 200 chorób. Istnieje związek przyczynowo-skutkowy między szkodliwym spożyciem alkoholu a szeregiem zaburzeń psychicznych i behawioralnych, innymi chorobami niezakaźnymi, a także urazami.
Uraz głowy
Urazy głowy są najczęściej spowodowane wypadkami komunikacyjnymi, uprawianiem sportu, brutalnymi napaściami oraz upadkami.
Nieleczona utrata wzroku
Nieleczona utrata wzroku wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju demencji. Badania wykazały, że niektóre schorzenia oczu, takie jak zaćma czy retinopatia cukrzycowa, mogą zwiększać ryzyko rozwoju demencji. Nie dotyczy to jednak wszystkich schorzeń oczu, na przykład jaskry czy zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem, które nie wydają się zwiększać ryzyka.
Upośledzenie słuchu
Osoby z ubytkiem słuchu są znacznie bardziej narażone na demencję. Korzystanie z aparatów słuchowych wydaje się zmniejszać to ryzyko. Ponieważ ubytek słuchu jest jednym z czynników ryzyka, które dotykają najwięcej osób, podjęcie działań w tym zakresie może znacząco wpłynąć na liczbę osób cierpiących na demencję.
Niski poziom edukacji
Niski poziom edukacji we wczesnym okresie życia wpływa na rezerwę poznawczą i jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka demencji.
Kwestionariusz poprzedzający konsultacje
Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem porady w zakresie diagnostyki zaburzeń pamięci, prosimy o kierowanie się powyższymi wskazówkami oraz wypełnienie kwestionariusza.